Zapalenie okostnej zęba - objawy i leczenie

Zarówno ostre, jak i przewlekłe zapalenie okostnej może mieć różne przyczyny i powodować dolegliwości bólowe o różnym stopniu nasilenia.

To stan zapalny, który każdorazowo wymaga specjalistycznej konsultacji oraz wdrożenia odpowiedniego leczenia. Konsekwencje zaniedbań w tej kwestii mogą być niebezpieczne dla naszego zdrowia, a nawet życia!

Czym w ogóle jest okostna? To silnie ukrwiona i unerwiona włóknista błona, która otacza nasze kości. Jej zadaniem jest przede wszystkim ochrona kości przed urazami mechanicznymi, ale również odżywianie kości (z wykorzystaniem kanału Volkmanna) oraz ich regeneracja i odbudowa po urazach (możliwe dzięki osteoblastom, czyli komórkami kościotwórczymi budującym okostną). Zapalenie okostnej oznacza stan zapalny w jej obrębie, który może dotyczyć pojedynczej kości lub zespołu kości, np. sąsiadujących ze sobą.

Zapalenie okostnej zęba jest specyficznym rodzajem zapalenia okostnej, które powstaje najczęściej w wyniku stanu zapalnego miazgi rozwijającego się w kierunku okostnej żuchwy lub szczęki. Zapalenie objawia się bólem o dużym natężeniu, któremu może towarzyszyć podwyższona temperatura ciała oraz miejscowa opuchlizna. Jak rozpoznać zapalenie okostnej zęba? Jakie są przyczyny stanu zapalnego i jak może nam pomóc stomatolog?

Objawy zapalenie okostnej zęba

Zapalenie okostnej zęba to stan zapalny, który może mieć postać ostrą (ostry stan zapalny) lub przewlekłą (przewlekły stan zapalny). W przypadku ostrego zapalenia okostnej objawy pojawiają się nagle i z dużą intensywnością. Zapalenie przewlekłe może dawać mniej wyraziste i mniej nasilone symptomy.

Najbardziej czytelnym objawem zapalenie okostnej rozwijającego się w obrębie jamy ustnej jest silny ból kości żuchwy lub szczęki, najczęściej odczuwany jako bolący ząb. Pacjenci opisują ból zęba jako pulsujący i promieniujący – dolegliwości bólowe mogą być odczuwane również w okolicach oczu i uszu, a także rozlewać się na całą głowę i szyję.

W przypadku ostrego zapalenia ból pojawia się nagle i szybko narasta, utrudniając pacjentowi jedzenie, picie i mówienie. Ząb, wokół którego toczy się stan zapalny, może być dodatkowo rozchwiany, a niekiedy nawet „wysadzony” z zębodołu. Dodatkowo może pojawić się miejscowa opuchlizna i szczękościsk oraz ogólne symptomy typowe dla stanów zapalnych: podwyższona temperatura ciała, osłabienie, dreszcze, ból głowy i obniżone samopoczucie.

Diagnoza zapalenia okostnej zęba

Zapalenie okostnej zęba może stwierdzić stomatolog na podstawie szczegółowego wywiadu oraz standardowego badania stomatologicznego. Dentysta w ramach diagnozowania pacjenta zleca najczęściej wykonanie zdjęcia rentgenowskiego lub rezonansu magnetycznego. Lekarz może  również skierować pacjenta na badania krwi z oznaczeniem CRP, czyli białka C-reaktywnego, będącego markerem stanu zapalnego.

Przyczyny zapalenia okostnej

Zapalenie okostnej zęba może mieć jedną lub kilka przyczyn:

• Nieleczona próchnica i jej konsekwencje: zapalenie miazgi, martwica miazgi


• Zniszczone zęby objęte martwicą miazgi lub zgorzelą


• Pozostawione w dziąśle fragmenty korzeni (nieusunięte podczas ekstrakcji lub będące pozostałością po zniszczonych zębach) Zobacz: Wyrywanie zębów - pytania i odpowiedzi


• Nieprawidłowo przeprowadzone leczenie kanałowe


• Nieprawidłowości w procesie wyrzynania zębów mądrości


• Zaawansowane choroby przyzębia i stany zapalne tkanek około wierzchołkowych zęba


• Zapalenie węzłów podżuchwowych, ślinianki podżuchwowej


• Zapalnie kości (niepochodzące od zębów)


• Powikłania po złamaniu żuchwy lub szczęki.

Leczenie domowe i stomatologiczne zapalenia okostnej zęba 

Zapalenie okostnej zęba wymaga przeprowadzenia specjalistycznego leczenia stomatologicznego, opierającego się na antybiotykoterapii oraz niezbędnych zabiegach miejscowych (m.in. usunięciu zbierającej się pod okostną ropy). Dolegliwości bólowe związane z zapaleniem okostnej zęba możemy doraźnie łagodzić sięgając po zimne okłady, ogólnodostępne środki przeciwbólowe oraz płukanki przygotowane na bazie rumianku lub szałwii.

Konsekwencje nieleczonego zapalenia okostnej zęba

Zbagatelizowanie ostrego zapalenie okostnej zęba oraz ignorowanie zapalenia przewlekłego może prowadzić do niebezpiecznych konsekwencji i powikłań, m.in. powstania ropnia podokostnowego lub ropnia podśluzówkowego (obydwa przypadki będą wymagały przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego w celu usunięcia ropnych treści). Ponadto nieleczone zapalenie okostnej zęba będzie postępowało i obejmowało swoim zasięgiem kolejne tkanki i narządy. Powikłaniem może być m.in. zapalenie zatok, ale również zapalenie serca i zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych.

Najgroźniejszym z powikłań, z którym może przyjść nam się zmierzyć w konsekwencji zaniedbania leczenia jest sepsa, będąca gwałtowną uogólnioną reakcją organizmu na zakażenia i stanowiącą bezpośrednie zagrożenie dla życia.